Kennis: gnosis versus kunde

Twee soorten kennis

Er bestaan twee soorten kennis. Beiden verschillen grondig van elkaar.
Al naar gelang de benaderingswijze krijgen ze een andere naam, zoals:

• innerlijke en uiterlijke kennis
• informatie en wijsheid
• echte en gevallen kennis

Uiterlijke kennis

Uiterlijke kennis is iets wat ik van buitenaf in mijn geheugen stop.

Dit is wel geen exacte definitie, maar we kunnen er wel op verder bouwen. Uiterlijke kennis kunnen we analyseren (ontleden).

We overlopen even de omschrijving, woord per woord. (Wie hier geen zin in heeft, slaat dit over).

Iets:

dit verwijst naar iets materieels, bijvoorbeeld een tafel. Het woord "tafel" is geen tafel, het is een woord, maar het verwijst wel naar iets materieels. Liefde bijvoorbeeld is niet iets, het heeft dan ook niets met uiterlijke kennis te maken.

Mijn geheugen:

vrij waarschijnlijk zit uiterlijke kennis opgeslagen in de hersenen. Het is mijn geheugen, mijn individuele geheugen, het hoort bij het ik. De informatie zit in dit ik, in mijn lichaam, meerbepaald in mijn hersenen.

Van buitenaf:

uiterlijke kennis komt van buiten dit ik, via de (uiterlijke) zintuigen wordt het aangeboden aan de hersenen.

Erin stoppen:

de hersenen nemen deze info op en bewaren ze op een of andere manier, in de hersenen. Correctie: van wat de zintuigen aanbieden wordt een minuscuul gedeelte (1) opgenomen en verwerkt.

Is:

we hebben een woord overgeslagen, met name "is" (uiterlijke kennis is ...). Strikt genomen moet het "heeft" (hebben) zijn, en niet "is" (zijn), hier laat de de taal het afweten.

Een voorbeeld:

Bij uiterlijke kennis
      kan je iets niet leren wat je al weet
      want je weet het al.
Bij innerlijke kennis
      kan je iets niet leren wat je nog niet weet
      want je weet het niet. *

Het gebroken weten

Het weten is "gebroken",
gebroken in innerlijk en uiterlijk weten:

innerlijk EN uiterlijk weten:

      weten
      en weten
      werd twee

      en toen
      wist men het niet meer

innerlijk OF uiterlijk weten *

Gevallen kennis

Verbonden met de twee soorten weten zijn er ook twee soorten kennis, wat ik "echte" en "gevallen" kennis noem.
Echte kennis heeft met weten, innerlijk weten, te maken. Gevallen kennis heeft met uiterlijk weten, gevallen weten, te maken.
Maar wat is weten? Daar komen we verder op terug.

Gevallen kennis. Gevallen? De Mens is gevallen (2); één werd twee. De grote Eénheid viel en er ontstond dualiteit *. De androgyne Mens werd zij en hij. Doordat de Mens gevallen was - van androgyne Mens tot sterfelijke mens - kon zij of hij de Waarheid (in zijn volheid) niet meer vatten, zijn kennis was ook gevallen.

Eén werd twee, zelfs onze hersenen "vielen in twee", met name een linker- en rechterhersenhelft. Waar voordien beide hersenhelften altijd tesamen functioneerden, gingen ze nu veel meer apart werken (3). Na de val hadden we enerzijds rationele kennis (linkerhersenhelft) en anderzijds holistische kennis (rechterhersenhelft).
Kennis die zich in twee gesplitst heeft is geen echte, maar gefragmenteerde * kennis, wat ik "gevallen kennis" noem.
Tot deze "gevallen kennis" behoort de rationele kennis die vooral in wetenschappen, wiskunde en logica gebruikt wordt. Dit kan je "kunde" noemen, zoals o.a. in het woord natuurkunde (4).

De tweemaalgeborene

Een prachtig woord. Het komt uit het Hindoeïsme.

Een tweemaalgeborene (dvija) is iemand die, na zijn stoffelijke geboorte, door inwijding een tweede maal is geboren, maar nu in geestelijke en intellectuele zin. Het is ook een aanduiding voor alle brahmanen die hun formele inwijding hebben gekregen. (5)

Ook Jezus sprak over een tweede maal geboren worden, dit in het verhaal van Nikodemus (Joh 3,1-21 *) .

Jezus gaf hem ten antwoord: ‘Waarachtig, Ik verzeker u: alleen wie opnieuw geboren wordt, kan het koninkrijk van God zien.’ ...
Wat uit vlees geboren is, is vlees; en wat uit de Geest geboren is, is geest. ...
"U [Nikodemus] bent degene die Israël moet onderrichten en u begrijpt dit niet?" ...

Ziende blind

Er zijn dus mensen die in de geest herboren zijn, anderen zijn dit niet.
Een voorbeeld:

Jezus zei:
"Ik ben de weg, de waarheid en het leven." (Joh 14,6)

Wie niet herboren is begrijpt hier niets van. Er is trouwens niets te grijpen, te begrijpen *. Rationeel bekeken zijn ideeën als "Ik ben de weg" gewoon onzin.
Wie niet herboren is, weet niet eens dat zij of hij niet geboren is (in de geest), want zij is niet herboren. Hoe kan je weten dat je niet geboren bent?

Sommige mensen zijn (fysiek) blind geboren. Hoe kan je aan zo iemand uitleggen wat zien is? Dat kan je niet. Nochtans weet iedere blinde dat zij iets niet heeft wat de grote meerderheid van de mensen wel hebben. En toch kan je het niet echt uitleggen.

Met geestelijk blind, iemand die geestelijk niet herboren is, is het bijna net hetzelfde. Er is een verschil, namelijk dit: de grote meerderheid is geestelijk blind (zeker hier in het Westen), en daardoor denkt men dat dit een normale toestand is.

Velen gaan nog een stap verder: ze gaan mensen die geestelijk wel zien als abnormaal gaan beschouwen.
Laten we hier even bij stilstaan. Wat is er aan de hand? Het ego voelt zich bedreigt, er zou iets bestaan waar het geen weet van heeft en waar het niet bij kan. De dominantie van het eigen zijn en zelfs van het voortbestaan van het ego staat op het spel. Het ego zal dan ook alles in het werk stellen om dit tegen te spreken.
Bij wie geestelijk ziet probeert het ego dit ook tegen te spreken, maar wie geestelijk ziet weet, een innerlijk weten. Dit is zo duidelijk dat men dit niet door het ego van tafel laat vegen. Het ego moet zwijgen, of nog beter, het ego kan mooi werk doen, maar dan ondergeschikt aan het hogere (6).

Wetenschappen

Er ontbreekt nog een stuk, meerbepaald over wetenschappen. Wetenschappen valt onder "kunde". Dit is nog niet klaar.

Kennis: gnosis versus kunde
         Twee soorten kennis
                 Uiterlijke kennis
                 Het gebroken weten
                 Gevallen kennis
         De tweemaalgeborene
                 Ziende blind
         Wetenschappen